Bạn đã bao giờ cảm thấy mắc kẹt trong vòng lặp không ngừng của lo lắng và suy nghĩ quá mức chưa? Nếu có, hãy thử học cách kích hoạt não phải có thể giúp bạn điều chỉnh lại tâm trạng và cảm xúc của mình
Điều gì xảy ra với 2 bán cầu não khi chúng ta lo âu
Khi căng thẳng, não trái đang kiểm soát chúng ta
Trong những khoảnh khắc căng thẳng, não trái – trung tâm của logic, phân tích và những suy nghĩ bị chi phối bởi nỗi sợ hãi – nắm quyền kiểm soát tinh thần của chúng ta trong vòng lặp của kiểm soát và lo âu.
- Não trái giỏi trong việc tạo ra cấu trúc, giải quyết vấn đề và theo đuổi mục tiêu, nhưng ngược lại trong lúc căng thẳng, nó có thể hoạt động quá mức.
- Não phải có thể được nói là một liều thuốc giải trong trường hợp này để cân bằng lại não trái. Nó giúp chúng ta kết nối với hiện tại, là nơi của sự sáng tạo, trực giác và nhận thức cảm giác. Khi não phải hoạt động, chúng ta trở nên tò mò, cởi mở và trải nghiệm cuộc sống thông qua cảm giác thay vì phân tích hoặc lo lắng.
Làm sao để điều chỉnh sự lo âu
Não trái: Một con dao hai lưỡi
Mặc dù não trái có nhiều điểm mạnh, nhưng khi nó chiếm ưu thế quá mức, đặc biệt trong trạng thái lo âu, nó có thể dẫn đến:
- Cố gắng kiểm soát mọi thứ: Luôn muốn kiểm soát kết quả, nắm giữ vật chất hoặc thao túng người khác hoặc chính bản thân mình để cảm thấy an toàn.
- Suy nghĩ dựa trên nỗi sợ hãi: Phân tích liên tục các tình huống “nếu… thì…”, lo lắng về thất bại, bị từ chối hoặc sự không chắc chắn.
- Suy nghĩ quá mức: Mắc kẹt trong vòng lặp của những suy nghĩ lặp đi lặp lại, không có không gian cho sự rõ ràng hoặc nghỉ ngơi.
- Mất kết nối với hiện tại: Bị cuốn vào những hối tiếc trong quá khứ hoặc lo lắng về tương lai, không thể tận hưởng khoảnh khắc hiện tại.
Hậu qua lâu dài của việc thường xuyên lo âu chính là bệnh rối loạn lo âu mãn tính hoặc trầm cảm.
Não phải: Cánh cửa dẫn đến sự hiện diện
Ngược lại, não phải giúp chúng ta thoát khỏi vòng lặp này bằng cách kết nối với các giác quan, thúc đẩy sáng tạo và cho chúng ta cái nhìn rộng hơn. Khi não phải hoạt động, chúng ta trải nghiệm:
- Sự tò mò và cởi mở: Khám phá mà không cần kiểm soát hoặc phán xét.
- Kết nối với hiện tại: Nhận thức rõ ràng về những gì đang diễn ra ngay bây giờ, không bị chi phối bởi quá khứ hay tương lai.
- Vượt qua cái tôi: Buông bỏ những nỗ lực không ngừng của “cái tôi” và cảm nhận sự hòa hợp với thế giới xung quanh.
- Bình tĩnh và sáng suốt: Lo âu tan biến khi chúng ta ngừng cố gắng kiểm soát và đơn giản là “hiện diện”.
Chìa khoá cốt lõi ở đây chính là: Lo âu và sự hiện diện không thể cùng tồn tại hoàn toàn. Bạn không thể vừa lo âu vừa hoàn toàn hiện diện trong cùng một lúc.
Chuyển đổi từ lo âu sang sự hiện diện
Sự chuyển đổi từ lo âu sang trạng thái hiện diện hay sự chánh niệm không xảy ra ngay lập tức mà thường diễn ra dần dần. Khi bạn tập trung vào các giác quan, một sự chuyển đổi thú vị sẽ xảy ra:
- Ban đầu, lo âu vẫn có thể tồn tại vì não trái chưa hoàn toàn thoát khỏi vòng lặp phân tích.
- Bạn có thể nhận thấy suy nghĩ kéo bạn trở lại với những lo lắng hoặc tự hỏi liệu phương pháp này có hiệu quả không – điều này hoàn toàn bình thường.
- Nhưng khi bạn bắt đầu kết nối với các giác quan (cảm nhận mặt đất dưới chân, quan sát hơi thở, lắng nghe âm thanh xung quanh), bạn bắt đầu tạo một cây cầu dẫn đến hiện tại.
Qua thời gian, càng neo mình vào nhận thức giác quan, những suy nghĩ lo âu sẽ dần mờ đi, và não phải sẽ đảm nhận vai trò chính, giúp bạn cảm thấy an yên hơn.
Bài tập giúp chuyển đổi từ lo âu sang bình an
Dưới đây là một bài tập đơn giản giúp bạn kết nối với hiện tại thông qua nhận thức giác quan:
1. Hít thở để ổn định tâm trí (2-3 phút)
–> Làm chậm hơi thở của bạn, tập trung vào những lần thở ra dài hơn.
Hướng dẫn:
“Khi bạn hít vào, hãy chú ý cảm giác luồng không khí đi vào mũi. Khi bạn thở ra, hãy để mỗi hơi thở ra là một lời mời gọi thư giãn và buông bỏ.”
2. Kích hoạt các giác quan (7-10 phút)
- Cảm giác chạm:
“Cảm nhận cơ thể bạn được mặt đất nâng đỡ. Chú ý đến bàn chân, bàn tay của bạn. Nếu muốn, hãy xoa hai tay vào nhau và cảm nhận hơi ấm.” - Thị giác (Ngay cả khi nhắm mắt):
“Nếu mắt bạn đang nhắm, hãy chú ý đến ánh sáng hoặc màu sắc phía sau mí mắt. Nếu mắt bạn đang mở, hãy quan sát hình dạng, kết cấu hoặc chuyển động xung quanh.” - Âm thanh:
“Lắng nghe những âm thanh xung quanh. Có thể là hơi thở của bạn, hoặc những âm thanh xa hơn như tiếng xe cộ, tiếng chim hót. Chỉ cần lắng nghe mà không đánh giá.” - Khứu giác:
“Hít một hơi sâu và để ý đến bất kỳ mùi hương nào trong không khí – có thể là một hương thơm thoang thoảng hoặc chỉ đơn giản là sự trong lành của không khí.” - Vị giác:
“Chú ý đến cảm giác trong miệng. Có vị gì không? Có thể chỉ là cảm giác trung tính, nhưng hãy để ý đến kết cấu và vị trí của lưỡi.”
3. Mở rộng nhận thức (3 phút)
Hướng dẫn:
“Bây giờ, hãy để tất cả các giác quan của bạn cùng hoạt động. Cảm nhận, nhìn, nghe, ngửi và nếm trọn vẹn khoảnh khắc này. Hãy để bản thân nghỉ ngơi trong trải nghiệm này, buông bỏ mọi suy nghĩ về quá khứ hoặc tương lai.”
Kết luận
Chuyển đổi từ lo âu sang sự hiện diện là một quá trình rèn luyện. Càng thực hành, bạn sẽ càng dễ dàng rời khỏi những vòng lặp suy nghĩ tiêu cực và cảm nhận sự bình yên ngay trong khoảnh khắc này.
Bạn đã sẵn sàng thử bài tập này chưa? Hãy cùng đến với lớp học Qi yoga để trải nghiệm sự chánh niệm trong từng bài tập yoga nhé.