Võng lưng là gì? Cách nhận biết sớm võng lưng
Võng lưng là một dạng rối loạn cột sống, xảy ra khi các đốt sống vùng thắt lưng cong ra phía trước quá mức, ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi và có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
Hình dung một cách dễ hiểu:
- Cột sống như hình chữ C: Phần lưng dưới ưỡn cong ra đằng trước rõ rệt so với mông, tạo thành hình chữ “C”.
- Bụng dưới nhô ra: Do các cơ ở bụng bị kéo căng.
- Vai gù, cổ thò: Do cố gắng giữ thăng bằng cho cơ thể.
Võng lưng có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm:
- Đau lưng: Đặc biệt là đau phần lưng dưới.
- Căng cơ, co cơ: Ở lưng và hông.
- Khó khăn trong việc di chuyển: Cúi, gập người.
- Mệt mỏi, uể oải: Do cơ thể luôn phải cố gắng giữ thăng bằng.
- Rối loạn tiêu hóa: Do áp lực lên các cơ quan nội tạng.
- Tê bì, châm chích: Ở chân.
- Nguy cơ biến dạng cột sống: Gù, vẹo cột sống nếu không được điều trị kịp thời.
Yoga trị liệu cho bệnh võng lưng
Võng lưng là tình trạng gây ra nhiều vấn đề sức khỏe như đau nhức, khó khăn trong vận động, ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Yoga với những động tác nhẹ nhàng, chú trọng vào việc kéo giãn cơ bắp và tăng cường sức mạnh cho cơ lưng, bụng là phương pháp hiệu quả để cải thiện tình trạng võng lưng.
Dưới đây là một số bài tập Yoga phù hợp cho người bị võng lưng:
- Bài tập Mèo – Bò (Marjaryasana – Bitilasana):
Giúp tăng cường sự linh hoạt cho cột sống, giảm đau nhức và cải thiện tư thế.
Thực hiện:
- Bắt đầu ở tư thế con mèo 4 chân, hai tay đặt thẳng dưới vai, hai đầu gối đặt thẳng dưới hông, vuông góc với sàn.
- Hít vào, cong lưng xuống, đẩy hông lên cao, ngẩng cao đầu và nhìn về phía trước (tư thế mèo).
- Thở ra, uốn cong cột sống ngược lại, hóp bụng vào, cằm gục xuống ngực (tư thế bò).
- Lặp lại 10-15 lần.
- Bài tập Chó Ngửa (Adho Mukha Svanasana):
Giúp kéo giãn cơ lưng, vai, gân kheo và tăng cường sức mạnh cho cơ bắp.
Thực hiện:
- Bắt đầu ở tư thế bò 4 chân.
- Thở ra, hít vào, đẩy hông lên cao, duỗi thẳng hai chân, hai tay hướng về phía trước, lòng bàn tay áp sát sàn.
- Giữ cơ thể thành một đường thẳng từ đầu đến gót chân, cổ họng thả lỏng.
- Giữ tư thế 5-10 nhịp thở, sau đó từ từ hạ hông xuống, quay về tư thế bò 4 chân.
- Bài tập Plank:
Giúp tăng cường sức mạnh cho cơ bụng, cơ lưng và cơ core, hỗ trợ cải thiện tư thế và giảm đau lưng.
Thực hiện:
- Bắt đầu ở tư thế chống đẩy, hai tay đặt dưới vai, hai đầu gối đặt dưới hông hoặc duỗi thẳng hai chân.
- Giữ cơ thể thành một đường thẳng từ đầu đến gót chân, siết chặt cơ bụng và cơ core.
- Giữ tư thế 30 giây – 1 phút, sau đó hạ thấp người xuống.
- Lặp lại 3-5 lần.
- Bài tập Tập thở Yoga:
Giúp thư giãn cơ thể, giảm căng thẳng và cải thiện lưu thông máu.
Thực hiện:
- Ngồi hoặc nằm thoải mái, nhắm mắt lại.
- Hít vào chậm rãi bằng mũi, cảm nhận hơi thở đi vào cơ thể.
- Thở ra chậm rãi bằng mũi, tập trung vào cảm giác hơi thở rời khỏi cơ thể.
- Lặp lại 10-15 lần.
- Bài tập Savasana (Tư thế xác chết):
Giúp thư giãn cơ bắp, giảm căng thẳng và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Thực hiện:
- Nằm ngửa trên sàn, hai tay đặt dọc theo thân mình, lòng bàn tay hướng lên trên.
- Nhắm mắt lại, thả lỏng toàn bộ cơ thể.
- Tập trung vào hơi thở và cảm nhận cơ thể đang thư giãn.
- Giữ tư thế 5-10 phút.
Lưu ý:
- Nên tập luyện các bài tập Yoga một cách nhẹ nhàng, chậm rãi và chú trọng vào việc điều hòa hơi thở.
- Tránh tập luyện các bài tập quá sức hoặc gây đau nhức.
- Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tập luyện Yoga nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào.
- Kết hợp tập luyện Yoga với chế độ ăn uống lành mạnh và lối sống khoa học để đạt hiệu quả tốt nhất.
Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thêm các bài tập Yoga khác:
- Tư thế Cây cầu (Setu Bandhasana)
- Tư thế Tam giác (Trikonasana)
- Tư thế Em bé
Nguyên nhân gây võng lưng
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này khá đa dạng, nhưng chủ yếu là do tư thế sai trong thời gian dài. Dưới đây là phân tích chi tiết về một số nguyên nhân cơ bản:
- Võng lưng do bẩm sinh:
- Một số khiếm khuyết ở cấu trúc cột sống từ khi sinh ra có thể dẫn đến võng lưng.
- Nếu những khiếm khuyết này không được phát hiện và điều trị kịp thời, theo thời gian, các đốt sống sẽ có khả năng trượt về phía trước, chèn ép dây thần kinh và gây ra tình trạng võng lưng.
- Trẻ em là đối tượng dễ gặp phải tình trạng võng lưng do bẩm sinh.
- Chấn thương:
- Chấn thương cột sống thắt lưng do tai nạn, ngã摔倒 hoặc va đập mạnh có thể làm tổn thương các đốt sống,dây chằng và cơ bắp, dẫn đến võng lưng.
- Điều trị không dứt điểm các chấn thương này có thể để lại di chứng gây ưỡn cột sống.
- Võng lưng do chấn thương có thể xảy ra với mọi lứa tuổi.
- Yếu cơ:
- Các cơ bắp liên quan đến cột sống yếu đi có thể ảnh hưởng đến dáng cong sinh lý tự nhiên của cột sống, dẫn đến võng lưng.
- Các nhóm cơ yếu thường gặp bao gồm:
- Cơ mông: Kéo và giữ cố định xương đùi.
- Cơ bụng: Giúp giữ cột sống ổn định.
- Cơ sau đùi: Kéo hông xuống và xoay hông về phía trước.
- Cơ liên sườn: Giúp duy trì độ cong tự nhiên của cột sống.
- Khi các cơ này yếu đi, cơ mông sẽ dễ bị đẩy về phía sau, khiến lưng không giữ thẳng được như thông thường,dẫn đến võng lưng.
- Sai tư thế gây võng lưng:
- Ngồi sai tư thế trong thời gian dài, đặc biệt là ngồi vắt chéo chân, là nguyên nhân phổ biến gây võng lưng.
- Ngủ với tư thế nằm sấp cũng có thể khiến cột sống bị cong vẹo.
- Sai kỹ thuật trong chơi thể thao cũng có thể dẫn đến võng lưng.
- Đặc biệt là võng lưng do tập gym sai kỹ thuật: Tập luyện các bài tập gym sai tư thế, sử dụng tạ quá nặng hoặc không khởi động kỹ có thể gây tổn thương cột sống và dẫn đến võng lưng.
- Hệ quả sau phẫu thuật cắt cung sau cột sống cổ:
Phẫu thuật cắt cung sau cột sống cổ giúp giảm áp lực lên tủy sống hoặc rễ thần kinh do tình trạng hẹp ống sống, u cột sống gây ra. Tuy nhiên, phẫu thuật này cũng có thể dẫn đến biến chứng võng lưng hậu phẫu, đặc biệt là ở trẻ em.
- Cứng khớp háng gây võng lưng:
Cứng khớp háng do chấn thương hoặc nhiễm trùng có thể khiến cột sống lưng dưới cong về phía trước, dẫn đến ưỡn cột sống.
- Béo phì:
Khi béo phì, kích thước bụng lớn sẽ kéo cột sống lưng về phía trước. Để lấy lại sự cân bằng, vùng mông buộc phải ngả ra sau, dẫn đến tư thế ưỡn cột sống.
Ngoài ra, một số nguyên nhân khác có thể gây võng lưng bao gồm:
- Hệ quả sau quá trình mang thai: Do sự thay đổi trọng tâm cơ thể và áp lực lên cột sống.
- Mắc bệnh rối loạn thần kinh cơ: Ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát cơ bắp, dẫn đến mất cân bằng cột sống.
- Loãng xương: Khiến xương yếu đi, dễ bị gãy và cong vẹo.
- Đi giày cao gót quá nhiều giờ trong ngày: Gây áp lực lên cột sống và dẫn đến ưỡn cột sống.
Võng lưng có nguy hiểm không?
Mặc dù không trực tiếp đe dọa đến tính mạng, võng lưng (hay còn gọi là ưỡn cột sống) lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Dưới đây là phân tích chi tiết về những tác hại mà võng lưng có thể gây ra:
- Mất thẩm mỹ, ảnh hưởng đến ngoại hình:
- Thay đổi tư thế: Khi cột sống bị cong vẹo, cơ thể sẽ có xu hướng cúi gù, vai gù, ngực thò, mông nhô ra phía sau, tạo nên dáng người mất cân đối và kém thẩm mỹ.
- Gây biến dạng: Nếu không được điều trị kịp thời, võng lưng có thể dẫn đến các biến dạng cột sống nghiêm trọng như gù, vẹo cột sống, ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngoại hình và chức năng vận động.
- Gây đau nhức và ảnh hưởng đến các bộ phận khác trên cơ thể:
- Đau nhức: Võng lưng là nguyên nhân chính gây ra các cơn đau nhức dai dẳng ở vùng lưng dưới, hông, mông và thậm chí lan xuống chân. Cơn đau có thể trở nên tồi tệ hơn khi vận động, di chuyển hoặc ngồi lâu.
- Căng cơ: Do cột sống bị cong vẹo, các cơ bắp xung quanh phải hoạt động nhiều hơn để giữ cơ thể cân bằng,dẫn đến tình trạng căng cơ, co cơ, gây đau nhức và khó chịu.
- Thoái hóa cột sống: Võng lưng làm tăng áp lực lên các đốt sống, khiến chúng nhanh chóng bị thoái hóa, dẫn đến các bệnh lý như thoát vị đĩa đệm, viêm khớp cột sống…
- Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa: Do đường cong sinh lý của cột sống bị thay đổi, các cơ quan nội tạng, đặc biệt là hệ tiêu hóa có thể bị ảnh hưởng, dẫn đến rối loạn tiêu hóa, khó tiêu, táo bón…
- Ảnh hưởng đến hệ hô hấp: Khi bị võng lưng, dung tích phổi có thể bị giảm sút, gây khó thở, ảnh hưởng đến chức năng hô hấp.
- Gây ra các vấn đề về tâm lý:
- Tự ti: Do ngoại hình bị ảnh hưởng, người bị võng lưng có thể cảm thấy tự ti, mặc cảm, ngại giao tiếp và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
- Lo lắng, stress: Cơn đau nhức dai dẳng và những lo lắng về sức khỏe có thể khiến người bệnh rơi vào trạng thái lo lắng, stress, ảnh hưởng đến tinh thần và giấc ngủ.
Lưu ý:
- Võng lưng là một vấn đề sức khỏe cần được quan tâm và điều trị kịp thời để tránh những biến chứng nguy hiểm.
- Nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp với tình trạng cụ thể.
- Duy trì lối sống khoa học, tập luyện thể dục thể thao thường xuyên và giữ gìn tư thế đúng để phòng ngừa võng lưng.